Đề thi tuyển sinh Lớp 10 môn Ngữ văn - Năm học 2021-2022 - Sở GD & ĐT Khánh Hòa (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi tuyển sinh Lớp 10 môn Ngữ văn - Năm học 2021-2022 - Sở GD & ĐT Khánh Hòa (Có đáp án)

1. Đáp án đề thi vào lớp 10 môn Văn năm 2021 Khánh Hòa Phần 1. Đọc hiểu Câu 1: Đoạn trích trên được viết theo thể thơ tự do Câu 2: Phép liệt kê: con vấp ngã, con ốm đau, con khóc quấy Câu 3: Hai câu thơ nói về tình yêu thương vô điều kiện của mẹ dành cho con, là sự chở che, vun đắp từ khi người con được sinh ra. Câu 4. Trình bày quan điểm riêng của em, lý giải hợp lý Phần 2. Làm văn Câu 1. - Giới thiệu về tình yêu thương của bản thân đối với gia đình. (là nền tảng của một gia đình hạnh phúc ) - Giải thích: Tình yêu thương là gì? Tình yêu thương là một khái niệm chỉ phẩm chất tình cảm, vẻ đẹp tâm hồn của con người. Đó là tình cảm thương yêu, chia sẻ, đùm bọc lẫn nhau. Tình yêu thương của bản thân đối với gia đình là tình cảm của bạn dành cho những thành viên trong gia đình của mình. - Biểu hiện: + Yêu thương, kính trọng, hiếu thảo với ông bà cha mẹ + Là khi bản thân cố gắng học tập có thành tích tốt để ông bà cha mẹ vui + Biết trách nhiệm và vai trò của mình để tạo niềm vui cho ông bà, cha mẹ trong cuộc sống.
2. + Anh chị em trong nhà yêu thương nhau, không tranh đua, không ganh ghét nhau - Ý nghĩa của tình cảm gia đình + Gia đình hòa thuận, đầm ấm, hạnh phúc + Được mọi người xung quanh thương yêu, quý mến và tôn trọng + Ông bà cha mẹ tự hào về con cháu hiếu thuận - Rút ra bài học, nhận thức: Em cần làm gì để duy trì tình cảm trong gia đình: - Cố gắng học tập và rèn luyện: chăm ngoan học giỏi, tránh xa thói hư tật xấu - Hiếu thảo với ông bà, cha mẹ: giúp làm việc nhà, nghe ông bà kể chuyện, xoa bóp tay chân cho ông bà bố mẹ Câu 2. a) Mở bài - Giới thiệu vài nét về tác giả Nguyễn Quang Sáng và truyện ngắn Chiếc lược ngà • Nguyễn Quang Sáng (1932 - 2014) là một trong những nhà văn tiêu biểu của nền văn học cách mạng Việt Nam, tác giả của nhiều tác phẩm văn chương và kịch bản phim nổi tiếng. • Truyện ngắn "Chiếc lược ngà" (1966) được tác giả viết khi đang hoạt động ở chiến trường Nam Bộ, nội dung kể về câu chuyện cảm động về tình cha con trong hoàn cảnh éo le, khốc liệt của chiến tranh. - Giới thiệu khái quát nhân vật bé Thu:
3. • Bé Thu là nhân vật chính trong tác phẩm với những nét tính cách vô cùng đáng yêu, cá tính, là biểu tượng cho tình cảm cha con sâu nặng, thiêng liêng. b) Thân bài * Khái quát về tác phẩm - Tình huống truyện: • Cuộc gặp gỡ giữa hai cha con ông Sáu sau 8 năm xa cách: chỉ biết nhau qua tấm hình, trong lúc người cha mong mỏi được nghe tiếng con gọi ba thì người con lại không nhận cha, đến lúc nhận ra và biểu lộ tình cảm thì người cha phải ra đi. • Trở lại đơn vị, người cha dồn tất cả tình yêu thương vào việc làm cây lược ngà tặng con, nhưng chưa kịp trao cho con thì ông đã hi sinh trong một trận càn lớn của Mĩ - Ngụy. - Cảnh ngộ của bé Thu: Ba đi chiến đấu từ khi bé còn rất nhỏ, nên hình ảnh người ba trong bé vô cùng ít ỏi. Gia đình chỉ cho bé xem hình ba mà thôi. Chính điều này đã gây ra những bi kịch giằng xé khi ba cô bé trở về thăm nhà mấy ngày sau tám năm xa cách. * Bé Thu trong ngày đầu gặp cha Khi mới gặp, ông Sáu đưa tay ra đón Thu: • Thu đã giật mình, tròn mắt nhìn, ngơ ngác, lạ lùng, rồi hoảng sợ, mặt tái đi • Khi thấy ba em bỏ chạy vụt vào trong nhà và cầu cứu má -> Hồn nhiên, ngây thơ hòa chút sợ hãi. => Thu không chấp nhận sự thật vì người ba mà mình xem trong hình không giống như ông Sáu ở ngoài thực. * Bé Thu trong khoảng thời gian ông Sáu ở nhà
4. • Khi ba muốn gần gũi và vỗ về thì bé Thu xô ra, xem ông Sáu như người lạ • Thu quyết không chịu gọi ông là ba, nói trống không, bất chấp sự trách móc của mẹ. • Lúc phải chắt nước nồi cơm vừa to, vừa nặng quá sức mình, con bé cũng không chịu nhờ ông Sáu. Nó tự xoay sở để không phải gọi ông là ba, thậm chí gọi còn ông là "người ta". • Khi ông Sáu gắp cho miếng trứng cá, nó liền hất luôn ra, làm đổ cả bát cơm. • Lúc ông Sáu không kìm được nỗi đau khổ nên đánh nó, nó lập tức bỏ sang nhà bà ngoại. => Bé Thu phản ứng rất quyết liệt, thể hiện sự bướng bỉnh, ngang ngạnh song cũng rất cá tính. * Bé Thu khi nhận ra cha - Khi bỏ sang nhà bà ngoại, Thu đã được ngoại giải thích, lí giải vì sao ba lại có vết thẹo dài đó, cuộc sống của ba gian khổ như thế nào, và chính chiến tranh đã khiến cho ba có một vết thương như thế. -> Cô bé đã vô cùng buồn và áy náy, trằn trọc mãi không ngủ được, “nằm im, lăn lộn, thỉnh thoảng lại thở dài như người lớn ”. - Con bé đã thay đổi hoàn toàn thái độ trong sự ngỡ ngàng của ông Sáu và mọi người: • Không còn bướng bỉnh và lạnh lùng hay nhăn mày cau có như trước "vẻ mặt nó sám lại buồn rầu nó nhìn với vẻ nghĩ ngợi sâu xa". • Khi bắt gặp cái nhìn trìu mến, buồn bã của ba, đôi mắt nó bỗng xôn xao. -> Đó là cái xôn xao của sự đồng cảm, nhận ra những tiếc nuối, xót xa, yêu thương trong ánh mắt của ba.
5. - Khi ông Sáu cất lời từ biệt: • Con bé bỗng cất lên tiếng gọi ba xé lòng - tiếng gọi bị kìm nén suốt tám năm, tiếng gọi chất chứa bao tình yêu thương thắm thiết. • "Nó vừa kêu vừa chạy xô tới, nhanh như một con sóc, nó chạy thót lên và dang hai tay ôm chặt lấy cổ ba nó” • Nó "ôm chặt lấy cổ ba", "nói trong tiếng khóc" để giữ không cho ba đi. • Nó khóc nức nở, hôn ba, hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả lên vết thẹo của ba. -> Tiếng khóc vừa là tiếng khóc của sự ân hận, vừa là tiếng khóc của tình yêu thương, của nỗi buồn xa cách. => Dường như lúc này mọi khoảng cách giữa Thu với ba đã bị xóa bỏ. Cô bé không giấu giếm tình cảm của mình dành cho ba, nó lo sợ ba sẽ đi mất, cố mọi cách để giữ ba ở lại. => Tình yêu thương mãnh liệt Thu dành cho ba đã khiến tất cả mọi người xung quanh đều xúc động. * Đánh giá nghệ thuật xây dựng nhân vật • Tạo dựng tình huống truyện đầy éo le, bất ngờ; • Lựa chọn thời gian ngắn ngủi ba ngày để tạo độ nén về thời gian, độ căng của cảm xúc; • Miêu tả tâm trạng nhân vật qua cử chỉ, hành động, lời nói thể hiện sự quan sát tỉ mỉ và am hiểu tâm lí trẻ thơ của nhà văn. • Nghệ thuật liệt kê được sử dụng hiệu quả. c) Kết bài • Khẳng định lại giá trị của truyện, của hình ảnh nhân vật. • Nêu cảm nhận của em về nhân vật bé Thu.
6. Đề thi vào lớp 10 môn Văn năm 2021 Khánh Hòa Sở GD&ĐT Khánh Hòa KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT NĂM HỌC: 2020 - 2021 ĐỀ CHÍNH THỨC Môn: Ngữ văn Ngày thi: 03/6/2021 Thời gian: 120 phút (không kể thời gian giao đề) I. ĐỌC - HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích sau Mẹ vẫn luôn ở đây như mọi khi con vấp ngã, con ốm đau, con khóc quấy mẹ biết rất nhiều lần con ghét mẹ đến mức không thèm nhìn mà vẫn thấy trái tim của một đứa con, mẹ biết vẫn luôn là vậy tìm cách từ chối những ân cần Mẹ vẫn luôn ở đây lúc con mỏi gối chồn chân nhìn ra chung quanh biết cuộc đời xa lạ con không cần làm gì và cũng không cần phải mặc cả mẹ sinh ra con giống như thân cây nảy mầm một chiếc lá đã có gốc rễ lo vun trồng Mẹ vẫn luôn ở đây ôm con, con biết không! " (Trích Mẹ vẫn luôn ở đây để ôm con Nguyễn Phong Việt, Sao con phải đau đến như vậy, NXB Văn hoá - Văn nghệ, 2017, tr64-65) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1: Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào?
7. Câu 2: Chỉ ra phép liệt kê được sử dụng trong khổ thơ thứ nhất của đoạn trích. Câu 3: Em hiểu thế nào về nội dung của hai dòng thơ sau: mẹ sinh ra con giống như thân cây nảy mầm một chiếc lá đã có gốc rễ lo vun trồng Câu 4. Trong cuộc sống, có những đứa con đôi khi tìm cách từ chối ân cần ủa cha mẹ. Ở vị trí của một người con, theo em điều đó đáng chê trách hay có thể cảm thông? Vì sao? II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1. Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc-hiểu, em hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về cách thể hiện tình yêu thương của bản thân đối với gia đình. Câu 2. Cảm nhận của em về nhân vật bé Thu trong truyện ngắn Chiếc lược ngà (Nguyễn Quang Sáng)