Đề thi học sinh giỏi môn Lịch sử Lớp 8 - Năm học 2021-2022 - Vũ Thị Nga (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi học sinh giỏi môn Lịch sử Lớp 8 - Năm học 2021-2022 - Vũ Thị Nga (Có đáp án)

1. PHÒNG GD & ĐT TP NINH BÌNH ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 8 TRƯỜNG THCS NINH BÌNH – BẠC LIÊU Năm học 2021 – 2022 Môn: Lịch sử S - HSG8 - 22 - NB - BL Thời gian làm bài: 150 phút (Đề gồm 5 câu, 1 trang) PHẦN I. LỊCH SỬ THẾ GIỚI Câu 1 (3 điểm). Em hãy nêu ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng Mười Nga năm 1917? Cách mạng tháng Mười Nga thắng lợi có ảnh hưởng như thế nào đến cách mạng Việt Nam? Câu 2 (3 điểm). Trình bày nguyên nhân dẫn đến cuộc chiến tranh thế giới thứ hai (1939 – 1945)? Điểm giống và khác nhau trong nguyên nhân dẫn đến chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) và chiến tranh thế giới thứ hai (1939-1945)? PHẦN II. LỊCH SỬ VIỆT NAM Câu 3 (6 điểm). Có ý kiến cho rằng: “Lịch sử Việt Nam giai đoạn từ năm 1858 đến năm 1884 là quá trình triều đình Huế đi từ đầu hàng từng bước đến đầu hàng toàn bộ trước quân xâm lược”. Với những nội dung cơ bản của 4 hiệp ước mà triều đình Nhà Nguyễn đã kí với thực dân Pháp, em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên? Câu 4 (5 điểm). Phong trào Cần Vương nổ ra và phát triển như thế nào? Vì sao nói Khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa điển hình (hoặc là tiêu biểu) nhất trong phong trào Cần Vương? Câu 5 (3 điểm). Thực dân Pháp đã thực hiện Chính sách về kinh tế, văn hóa và giáo dục như thế nào trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất (1897-1914)? Mục đích của việc thực hiện chính sách đó là gì?
2. NGƯỜI RA ĐỀ TỔ TRƯỞNG TỔ CHUYÊN MÔN BAN GIÁM HIỆU Vũ Thị Nga Nguyễn Thị Luyến Đinh Thị Kim Cúc
3. PHÒNG GD & ĐT TP NINH BÌNH HƯỚNG DẪN CHẤM TRƯỜNG THCS NINH BÌNH – BẠC LIÊU ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 8 Năm học 2021-2022 Môn: Lịch sử (HDC thi gồm 05 câu, 6 trang) Câu Đáp án Điểm PHẦN I. LỊCH SỬ THẾ GIỚI - Cách mạng tháng Mười đã làm thay đổi hoàn toàn vận mệnh đất nước, số phận của hàng triệu con người Nga: Lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng đã đưa người lao động lên 0,5 nắm chính quyền, xây dựng chế độ mới, chế độ Xã hội chủ nghĩa, trên một đất nước rộng lớn chiếm tới 1/6 diện tích đất nổi của thế giới. - Tiếng vang của cuộc cách mạng tháng mười Nga đã vượt qua biên giới nước Nga, có tác động lớn đến thế giới, đã dẫn đến những thay đổi lớn lao trên thế giới và để lại nhiều 0,5 bài học quý báu cho cuộc đấu tranh giải phóng của giai cấp vô sản, nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức. Câu 1 - Cổ vũ mạnh mẽ phong trào cách mạng của giai cấp công nhân (3 điểm) các nước, chỉ ra cho họ con đường đúng đắn đi tới thắng lợi cuối 0,5 cùng của sự nghiệp giải phóng dân tộc. - Tạo ra những điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, phong trào giải 0,5 phóng dân tộc ở nhiều nước trên thế giới, nhất là các nước Á, Phi, Mĩ La Tinh Ảnh hưởng của cách mạng tháng Mười Nga 1917 đến Việt Nam: tiếp thu ảnh hưởng của cách mạng tháng Mười Nga thúc đẩy cách mạng Việt Nam chuyển sang một thời 1,0 kì mới Nguyễn Ái Quốc và vấn đề thuộc địa Các tổ chức cách mạng, cộng sản xuất hiện Đảng cộng sản Việt
4. Nam ra đời lãnh đạo nhân dân đấu tranh giải phóng dân tộc * Nguyên nhân của chiến tranh thế giới thứ hai - Sau chiến tranh thế giới thứ nhất mâu thuẫn về quyền lợi, thị trường thuộc địa lại nảy sinh giữa các nước đế quốc. 0,5 - Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 - 1933 làm cho các mâu thuẫn ấy thêm sâu sắc, dẫn đến việc lên cầm quyền 0,5 của chủ nghĩa phát xít I-ta-li-a, Đức, Nhật. - Giữa các nước đế quốc hình thành hai khối đối địch nhau: khối phát xít gồm I-ta-li-a, Đức, Nhật và khối Anh – Pháp - Mỹ, hai khối này mâu thuẫn với nhau về thị trường và thuộc địa nhưng đều coi Liên Xô là kẻ thù cần tiêu diệt. 0,5 Khối Anh – Pháp - Mỹ thực hiên đường lối thỏa hiệp, nhượng bộ nhằm làm cho khối phát xít chĩa mũi nhọn chiến tranh vào Liên Xô. Do đó Đức sát nhập Áo vào Đức và chiếm Tiệp Khắc. - Đức thấy chưa đủ sức đánh ngay Liên Xô nên quyết định 0,25 tấn công các nước châu Âu trước. - Ngày 1-9-1939, phát xít Đức tấn công Ba Lan. Anh, Pháp Câu 2 tuyên chiến Đức dẫn tới cuộc chiến tranh thế giới thứ 2 0,5 (3 điểm) bùng nổ. Điểm giống nhau và khác nhau về nguyên nhân của cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất và thứ hai: - Nguyên nhân sâu xa: đều do mâu thuẫn về thị trường 0,25 thuộc địa - Nguyên nhân trực tiếp: + Chiến tranh thế giới thứ nhất: do Thái tử Áo - Hung bị 0,25 ám sát.
5. + Chiến tranh thế giới thứ hai: do chính sách thỏa hiệp của khối tư bản Anh - Pháp - Mĩ đối với Đức trong việc chống 0,25 lại kẻ thù chung là Liên Xô. PHẦN II. LỊCH SỬ VIỆT NAM * Hiệp ước đầu tiên nhà Nguyễn đã kí với Pháp là hiệp 0,25 ước Nhâm Tuất ( 5-6-1862): Sau khi Pháp chiếm được các tỉnh Định Tường, Biên Hòa, 0,25 Vĩnh Long nhà Nguyễn đã kí với Pháp là hiệp ước Nhâm Tuất ( 5-6-1862) nhượng cho chúng nhiều quyền lợi: + Triều đình thừa nhận quyền cai quản của nước Pháp ở ba 0,25 tỉnh miền Đông Nam Kì (Gia Định, Định Tường, Biên Hòa) và đảo Côn Lôn. + Mở ba cửa biển (Đà Nẵng, Ba Lạt, Quảng Yên) cho Pháp 0,25 vào buôn bán. + Cho phép người Pháp và Tây Ban Nha tự do truyền đạo 0,25 Gia Tô, bãi bỏ lệnh cấm đạo trước đây. + Bồi thường cho Pháp một khoản chiến phí tương đương 0,25 288 vạn lạng bạc. + Pháp sẽ trả lại thành Vĩnh Long cho triều đình chừng nào 0,25 triều đình buộc được dân chúng ngừng kháng chiến *Hiệp Ước Giáp Tuất 1874 triều đình kí với Pháp hiệp 0,25 ước Giáp Tuất với nội dung: Câu 3 + Triều đình Huế thừa nhận 6 tỉnh Nam Kỳ là đất hoàn toàn 0,25 (6 điểm) thuộc Pháp (mất thêm 3 tỉnh miền Tây). + Công nhận quyền đi lại, buôn bán, kiểm soát và điều tra 0,25 tình hình của Pháp. + Nền ngoại giao VN lệ thuộc vào đường lối đối ngoại của 0,25 Pháp.
6. -> Hoàn toàn biến nước ta thành nước nửa phong kiến, nửa thuộc địa, làm mất thêm một phần chủ quyền quan trọng về 0,25 chủ quyền lãnh thổ, ngoại giao và thương mại Việt Nam. * Hiệp ước Hác Măng (ngày 25-8-1883): 0,25 -Triều đình Huế chính thức thừa nhận nền bảo hộ của Pháp 0,25 ở Bắc Kì và Trung Kì, cắt tỉnh Bình Thuận ra khỏi Trung Kì để nhập vào đất Nam Kì thuộc Pháp. - Ba tỉnh Thanh - Nghệ - Tĩnh được sáp nhập vào Bắc Kì. 0,25 -Triều đình chỉ được cai quản vùng đất trung kì nhưng mọi 0,25 việc đều phải thông qua viên khâm sứ của Pháp ở Huế. - Công sứ Pháp ở các tỉnh Bắc Kì thường xuyên kiểm soát những công việc của quan lại triều đình, nắm các quyền trị 0,25 an và nội vụ. - Mọi việc giao thiệp với nước ngoài (kể cả với Trung 0,25 Quốc) đều do Pháp nắm. - Triều đình Huế phải rút quân đội từ Bắc Kì về Trung Kì. 0,25 * Hiệp ước Pa-tơ-nốt (Ngày 6-6-1884). Nhà Nguyễn đầu 0,25 hàng hoàn toàn. - Nội dung cơ bản giống với Hiệp ước Hác Măng, chỉ sửa 0,5 đổi đôi chút về ranh giới khu vực Trung Kì nhằm xoa dịu dư luận và lấy lòng vua quan phong kiến bù nhìn. - Hiệp ước Pa-tơ-nốt: Chấm dứt sự tồn tại của triều đaị phong kiến nhà Nguyễn với tư cách là một quốc gia độc 0,5 lập, thay vào là Chế độ thuộc địa nửa phong kiến kéo dài đến cách mạng tháng Tám 1945. - Sau khi cuộc phản công kinh thành Huế thất bại, Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi chạy ra Tân Sở (Quảng Trị) tại Câu 4 đây, ngày 13 /7/1885 nhân danh nhà vua ông đã ra chiếu 0,5 (5 điểm) Cần Vương, kêu gọi văn thân, sĩ phu và nhân dân giúp vua cứu nước.
7. - Từ đó một phong trào yêu nước chống Pháp diễn ra sôi nổi kéo dài đến cuối thế kỉ XIX, được gọi là phong trào 0,5 “Cần Vương”. - Diễn biến: chia làm 2 giai đoạn: 0,25 + Giai đoạn 1: 1885- 1888: Phong trào bùng nổ khắp cả 0,5 nước nhất là Trung Kì và Bắc Kì. + Giai đoạn 2: 1889- 1896: Phong trào quy tụ những cuộc 0,5 khởi nghĩa lớn, có quy mô và trình độ tổ chức cao. * Khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa điển hình 0,25 (hoặc là tiêu biểu) nhất trong phong trào Cần Vương vì: - Thành phần lãnh đạo: Phan Đình Phùng và nhiều thủ lĩnh 0,25 tài ba khác, tiêu biểu là Cao Thắng. -Thời gian tồn tại lâu dài nhất: 10 năm 0,25 - Địa bàn: hoạt động rộng khắp 4 tỉnh ở Trung Kỳ: Thanh 0,25 Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình. -Tính chất ác liệt trong cuộc chiến đấu chống đế quốc và 0,25 phong kiến đầu hàng (tay sai). - Trình độ tổ chức: cao, chặt chẽ: lực lượng nghĩa quân chia làm 15 quân thứ, mỗi quân thứ gồm 100 - 500 người, phân 0,25 bố đồng đều trên địa bàn hoạt động. - Lực lượng cách mạng đông đảo, thu hút nhiều tầng lớp, 0,25 dân tộc tham gia: người kinh, dân tộc thiểu số, người Lào. - Phương thức tác chiến: đánh du kích & vận động chiến; có sự chỉ huy phối hợp thống nhất & tương đối chặt chẽ nhờ 0,25 dựa vào vùng rừng núi hiểm trở - Kết quả: đã nhiều lần đẩy lui các cuộc hành quân càn quét 0,25 của địch. => đánh dấu bước phát triển cao nhất của phong trào Cần Vương dưới sự lãnh đạo của các văn thân, sỹ phu yêu nước, 0,5 thể hiện tinh thần dân tộc sâu sắc.
8. * Chính sách về kinh tế - Nông nghiệp: Thực dân Pháp đẩy mạnh việc cướp đoạt 0,25 ruộng đất. Bóc lột nông dân theo kiểu phát canh thu tô. - Công nghiệp: Tập trung vào khai thác than và kim loại. Xây dựng một số cơ sở công nghiệp như xi măng, gạch, 0,25 ngói, điện, nước - Giao thông vận tải: Xây dựng hệ thống giao thông vận tải để tăng cường bóc lột kinh tế.Đàn áp phong trào đấu tranh 0,25 của nhân dân. - Thương nghiệp: Nắm giữ độc quyền về thị trường. 0,25 - Tăng thêm các loại thuế và đánh thuế nặng hàng hóa các 0,25 nước khác, đánh thuế nhẹ hoặc miễn thuế hàng hóa Pháp. * Chính sách về văn hóa, giáo dục. Câu 5 - Giai đoạn đầu đến 1919, Pháp duy trì nền giáo dục của (3 điểm) 0,25 thời phong kiến. - Về sau Pháp mở trường học mới cùng một số cơ sở văn 0,25 hóa, y tế. - Hệ thống giáo dục phổ thông gồm ba bậc: Ấu học ở xã 0,25 thôn, Tiểu học ở phủ, huyện.Trung học ở tỉnh. * Mục đích của những chính sách trên: - Vơ vét, bóc lột sức người, sức của của nhân dân Việt Nam. 0,25 - Nắm giữ độc quyền thị trường Việt Nam để làm giàu cho 0,25 tư bản Pháp. - Đào tạo một lớp người bản xứ phục vụ cho công việc cai 0,25 trị. - Đàn áp phong trào đấu tranh của nhân dân, phục vụ cho 0,25 mục đích quân sự.
9. NGƯỜI RA HDC TỔ TRƯỞNG TỔ CHUYÊN MÔN BAN GIÁM HIỆU Vũ Thị Nga Nguyễn Thị Luyến Đinh Thị Kim Cúc