Đề thi chọn học sinh giỏi môn Lịch sử Lớp 8 - Năm học 2021-2022 - Lê Thị Thu Trang (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi chọn học sinh giỏi môn Lịch sử Lớp 8 - Năm học 2021-2022 - Lê Thị Thu Trang (Có đáp án)

1. PHÒNG GD&ĐT TP NINH BÌNH ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 8 TRƯỜNG THCS NINH PHÚC Năm 2021- 2022 Môn: Lịch sử 8 Thời gian làm bài 150 phút (Đề gồm 06 câu, 01 trang) PHẦN I: LỊCH SỬ THẾ GIỚI (10 điểm) Câu 1 (3.0 điểm) Nước Nga năm 1917 có mấy cuộc cách mạng ? Đó là cuộc cách mạng nào ? vì sao ? Trình bày ý nghĩa của cuộc cách mạng tháng Mười Nga năm 1917. Câu 2 (2.5 điểm) Sau hi cách mạng tháng mười Nga thắng lợi, ngay năm 1919 nhà văn Mĩ Giôn – rít đã công bố tác phẩm “Mười ngày làm rung chuyển thế giới”. Vậy vì sao nhà văn Giôn – rít lại đặt tên cuốn sách là “Mười ngày làm rung chuyển thế giới”. Dựa vào ý nghĩa của cuộc cách mạng tháng Mười Nga năm 1917, hãy giải thích lí do? Câu 3 (4.5 điểm) Kinh tế Mĩ phát triển như thế nào trong thập niên 20 của thế kỉ XX? Nguyên nhân của sự phát triển đó? PHẦN II: LỊCH SỬ VIỆT NAM (10 điểm) Câu 4 (4.5 điểm) Trào lưu cải cách duy tân ở Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX ra đời trong hoàn cảnh nào? Nêu những nội dung chính của các đề nghị cải cách đó. Nhận xét những mặt tích cực, hạn chế, kết quả, ý nghĩa của các đề nghị cải cách? Câu 5 (3.0 điểm) Cho biết địa bàn cuộc khởi nghĩa, người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Hương Khê ? Cuộc chiến đấu ở Hương Khê đã diễn ra như thế nào ? Vì sao khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần Vương? Câu 6 (2.5 điểm) Em có nhận xét gì về các phong trào vũ trang chống Pháp của nhân dân ta cuối TK XIX ? Vì sao các phong trào đấu tranh của nhân dân ta cuối TK X I X đều thất bại ?
2. PHÒNG GD&ĐT TP NINH BÌNH HƯỚNG DẪN CHẤM TRƯỜNG THCS NINH PHÚC THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 8 Năm 2021- 2022 Môn : Lịch sử 8 Câu Đáp án Điểm - Nước Nga năm 1917 có hai cuộc cách mạng: Câu 1 + Nước Nga năm 1917 có hai cuộc cách mạng 0.25 (4.0 +Đó là cuộc cách mạng tháng Hai và cuộc cách mạng tháng Mười 0.25 điểm) - Vì: + Cuộc cách mạng thứ nhất bùng nổ tháng Hai năm 1917 đã lật đổ 0.25 chế độ Nga hoàng và dẫn tới tình trạng hai chính quyền song song tồn tại. + Đó là cuộc cách mạng dân chủ tư sản. 0.25 - Cuộc cách mạng thứ hai do Lê-nin và đảng Bôn-sê-vích Nga vạch kế hoạch và lãnh đạo thực hiện thắng lợi, lật đổ chính phủ 0.75 lâm thời tư sản, thiết lập chính quyền thống nhất toàn quốc của Xô Viết. - Đó là cách mạng vô sản đầu tiên trên thế giới. 0.25 * Ý nghĩa của cách mạng tháng mười Nga năm 1917: - Làm thay đổi hoàn toàn vận mệnh nước Nga. 0.25 - Lần đầu tiên những người lao động lên nắm chính quyền, xây 0.5 dựng chế độ mới-chế độ xã hội chủ nghĩa, trên một đất nước rộng lớn. - Thay đổi to lớn trên thế giới, cỗ vũ mạnh mẽ và tạo ra những 0,75 điều kiện thuận lợi cho cuộc đấu tranh giải phóng của giai cấp vô sản và các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới. Câu 2 - Cách mạng tháng Mười Nga không những làm thay đổi hoàn 0.75 (4.0 toàn vận mệnh đất nước, số phận của hàng triệu con người Nga: điểm) lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng đã đưa con người lên nắm chính quyền, xây dựng chế độ mới, chế độ xã hội chủ nghĩa, làm cho các nước đế quốc phải hoảng sợ. - Tiếng vang của cuộc cách mạng tháng mười Nga đã vượt qua 0.5 biên giới nước Nga, có tác động lớn đến thế giới, đã dẫn đến những thay đổi lớn lao và để lại nhiều bài học quý báu cho cuộc đấu tranh giải phóng của giai cấp vô sản, nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức. - Cổ vũ mạnh mẽ phong trào cách mạng của giai cấp công nhân 0.5 các nước, chỉ ra cho họ con đường đúng đắn đi tới thắng lợi cuối cùng của sự nghiệp giải phóng dân tộc. - Tạo ra những điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của phong trào 0.75 cộng sản và công nhân quốc tế, phong trào giải phóng dân tộc ở nhiều nước trên thế giới, nhất là các nước A, Phi, Mĩ la tinh Câu 3 * Sự phát triển của kinh tế Mĩ: (4.0 - Nền kinh tế công nghiệp đứng hàng đầu thế giới 0.25
3. điểm) + Năm 1923 - 1929 sản lượng công nghiệp tăng 69%. 0.25 + Năm 1928 vượt quá sản lượng của toàn châu Âu chiếm 48% sản lượng công nghiệp toàn thê giới. 0.25 + Đứng đầu về các ngành công nghiệp sản xuất ô tô, dầu lửa, thép. 0.25 + Nắm 60% trữ lượng vàng thế giới. 0.25 - Mĩ bước vào thời kì phồn thịnh và trở thành trung tâm công 0.25 nghiệp, thương mại, tài chính quốc tế. * Nguyên nhân của sự phát triển: - Khách quan: + Thiên nhiên ưu đãi, tài nguyên phong phú. 0.25 +Mĩ có những cơ hội trong cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất: Mĩ 0.25 giàu lên nhờ buôn bàn vũ khí, trở thành chủ nợ. + Mĩ tham gia chiến tranh muộn, đất nước hầu như không bị chiến 0.25 tranh tàn phá. + Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, châu Âu kiệt quệ là điều kiện 0.25 thuận lợi để Mĩ xuất khẩu hàng sang châu Âu. - Chủ quan: +Thiên nhiên ưu đãi, tài nguyên phong phú. 0.25 + Mĩ có những cơ hội trong cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất: Mĩ giàu lên nhờ buôn bàn vũ khí, trở thành chủ nợ. 0.25 + Mĩ tham gia chiến tranh muộn, đất nước hầu như không bị chiến 0.25 tranh tàn phá. + Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, châu Âu kiệt quệ là điều kiện 0.25 thuận lợi để Mĩ xuất khẩu hàng sang châu Âu. + Quan tâm việc phát triển khoa học, kĩ thuật. 0.25 + Chú trọng đào tạo lao động có trình độ văn hoá, kĩ thuật cao. 0.25 +Cải tiến kĩ thuật, áp dụng những thành tựu kĩ thuật mới nhất 0.25 trong sản xuất. + Sản xuất dây chuyền, tăng cường độ lao động, bóc lột nhân công 0.25 và bảo vệ thị trường trong nước bằng thuế quan. * Hoàn cảnh - Vào cuối thế kỉ XIX, trong khi thực dân Pháp ráo riết mở rộng 0.25 Câu 4 chiến tranh xâm lược Nam Kì. (4.5điểm) - Chuẩn bị tấn công đánh chiếm cả nước ta thì triều đình Huế vẫn 0.25 tiếp tục thực hiện các chính sách nội trị, ngoại giao lỗi thời, lạc hậu khiến cho kinh tế, xã hội Việt Nam rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng. - Bộ máy chính quyền từ trung ương đến địa phương trở lên mục 0.25 ruỗng: nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp đình trệ; tài chính cạn kiệt, đời sống nhân dân khó khăn. - Mâu thuẫn giai cấp và mâu thuẫn dân tộc ngày càng gay gắt, 0.25 phong trào khởi nghĩa nông dân, binh lính bùng nổ ở nhiều nơi càng đẩy đất nước vào tình trạng rối ren. - Trước tình hình đất nước ngày một nguy khốn, đồng thời xuất 0.25 phát từ lòng yêu nước, thương dân, muốn cho nước nhà giàu mạnh, có thể đương đầu với cuộc tấn công ngày càng dồn dập của
4. kẻ thù - Một số quan lại, sĩ phu yêu nước thức thời đã mạnh dạn đưa ra 0.25 những đề nghị, yêu cầu đổi mới công việc nội trị, ngoại giao, kinh tế, văn hoá của nhà nước phong kiến. * Nội dung - Năm 1868, Trần Đình Túc và Nguyễn Huy Tế xin mở cửa biển 0.25 Trà Lí (Nam Định). Đinh Văn Điền xin đẩy mạnh khai khẩn ruộng hoang và khai mỏ, phát triển buôn bán, chấn chỉnh quốc phòng. - Năm 1872, Viện Thương bạc xin mở ba cửa biển ở miền Bắc và 0.25 miền Trung để thông thương với bên ngoài. - Từ 1863-1871, Nguyễn Trường Tộ đã gửi lên triều đình 30 bản 0.25 điều trần, đề cập đến một loạt vấn đề như chấn chỉnh bộ máy quan lại, phát triển công, thương nghiệp và tài chính, chỉnh đốn võ bị, mở rộng ngoại giao, cải tổ giáo dục - Vào các năm 1877 và 1882, Nguyễn Lộ Trạch dâng hai bản 0.25 “Thời vụ sách” lên vua Tự Đức, đề nghị chấn hưng dân khí, khai thông dân trí, bảo vệ đất nước. * Nhận xét những mặt tích cực, hạn chế, kết quả, ý nghĩa của các đề nghị cải cách? - Tích cực: Trong bối cảnh bế tắc của xã hội phong kiến Việt Nam 0.5 cuối thế kỉ XIX, một số sĩ phu, quan lại đã vượt qua những luật lệ hà khắc, sự nghi kị, ghen ghét, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng của mình để đưa ra những đề nghị cải cách nhằm canh tân đất nước, nhằm đáp ứng phần nào yêu cầu của nước ta lúc đó, có tác động tới cách nghĩ, cách làm của một bộ phận quan lại triều đình. - Hạn chế: Tuy nhiên, các đề nghị cải cách mang tính chất rời rạc, 0.5 lẻ tẻ, chưa xuất phát từ những cơ sở bên trong, chưa giải quyết được hai mâu thuẫn cơ bản của xã hội Việt Nam là mâu thuẫn giữa nhân dân ta với thực dân Pháp và giữa nông dân với địa chủ phong kiến. - Kết quả: Triều đình Huế cự tuyệt, không chấp nhận những thay 0.5 đổi và từ chối các đề nghị cải cách, kể cả những cải cách hoàn toàn có khả năng thực hiện. Điều này đã làm cản trở sự phát triển của những tiền đề mới, khiến xã hội luẩn quẩn trong vòng bế tắc của chế độ thuộc địa nửa phong kiến. - Ý nghĩa: Những tư tưởng cải cách cuối thế kỉ XIX đã gây được 0.5 tiếng vang lớn, dám tấn công vào tư tưởng lỗi thời, bảo thủ cản trở bước tiến của dân tộc, phản ánh trình độ nhận thức mới của những người Việt Nam hiểu biết. Góp phần vào việc chuẩn bị cho sự ra đời phong trào Duy tân ở Việt Nam vào đầu thế kỉ XX. Câu 5 * Trình bày những vấn đề sau: (2.5 - Địa bàn huyện Hương Khê và Hương Sơn thuộc tỉnh Hà Tĩnh, 0.25 điểm) sau đó lan rộng ra nhiều tỉnh khác. - Lãnh đạo là Phan Đình Phùng, Cao Thắng. 0.25 - Từ năm 1885 đến năm 1889, nghĩa quân xây dựng lực lượng, 0.25 luyện tập quân đội, rèn đúc vũ khí. - Từ năm 1889 đến năm 1895, khởi nghĩa bước vào giai đoạn 0.25 quyết liệt, đẩy lùi nhiều cuộc càn quét của địch.
5. Sau khi Phan Đình Phùng hi sinh, cuộc khởi nghĩa dần dần tan rã. 0.25 * HS giải thích được những vấn đề sau: (mỗi ý đúng đạt 0.25 0.25 điểm) - Đây là cuộc khởi nghĩa có quy mô lớn, địa bàn rộng. - Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa là văn thân các tỉnh Thanh – nghệ - 0.25 Tĩnh. - Thời gian tồn tại 10 năm. 0.25 - Tính chất ác liệt (chiến đấu cam go) chống Pháp và triều đình 0.25 phong kiến bù nhìn; tổ chức chặt chẽ, chỉ huy thống nhất, Câu 6 a. Đặc điểm các phong trào vũ trang chống Pháp của nhân dân (3.0 ta cuối TK XIX điểm) - Sau Hiệp ước Pa-tơ-nốt, nhất là sau khi vụ binh biến kinh thành 0.5 Huế thất bại,một phong trào khởi nghĩa vũ trang mới đã bùng nổ đó chính là phong trào - Cần Vương, cùng với đó là cuộc khởi nghĩa nông dân Yên Thế. 0.25 Các phong trào đó có đặc điểm chung là : + Thứ nhất, phong trào diễn ra trong bối cảnh triều đình nhà 0.25 Nguyễn đã hoàn toàn đầu hàng thực dân Pháp + Thứ hai, lãnh đạo phong trào là các văn thân sĩ phu yêu nước 0.25 hưởng ứng phong trào Cần Vương hoặc là những nông dân yêu nước như Đề Nắm, Để Thám + Thứ ba, lực lượng tham gia phong trào rất đông: sĩ phu,trí 0.25 thức,binh lính nhất là nông dân + Thứ tư, mục tiêu của phong trào là bảo vệ quê hương đất nước 0.25 hoặc giúp Vua đánh đuổi thực dân Pháp cứu nước + Thứ năm, phong trào diễn ra sôi nổi, quyết liệt, rộng khắp trong 0.25 cả nước và đấu tranh bằng vũ trang khởi nghĩa b. Nguyên nhân thất bại của các phong trào - Thiếu đường lối lãnh đạo đúng đắn, ngọn cờ của phong kiến đã 0.25 lỗi thời,không thể tập hợp,đoàn kết nhân dân chống Pháp - Thiếu sự thống nhất, phối hợp giữa các cuộc khởi nghĩa với nhau 0.25
6. PHẦN KÝ XÁC NHẬN TÊN FILE ĐỀ THI: TỔNG SỐ TRANG (ĐỀ THI VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM) LÀ: 06 TRANG NGƯỜI RA ĐỀ NGƯỜI THẨM ĐỊNH VÀ XÁC NHẬN CỦA BGH PHẢN BIỆN CỦA TRƯỜNG Lê Thị Thu Trang Nguyễn Văn Thìn Nguyễn Thị Kim Dung