Đề khảo sát kiến thức chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp THPT lần 2 năm 2022 môn Ngữ văn 12

Nội dung text: Đề khảo sát kiến thức chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp THPT lần 2 năm 2022 môn Ngữ văn 12

1. SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC KỲ KHẢO SÁT KIẾN THỨC CHUẨN BỊ CHO KỲ THI ĐỀ CHÍNH THỨC TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 - LẦN 2 MÔN: NGỮ VĂN Thời gian làm bài:120 phút, không kể thời gian phát đề (Đề gồm: 02 trang) I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích: BÊN BẢO TÀNG CHIẾN TRANH Bầy chim sẻ làm tổ Chỉ còn thấy mây trắng trên cao Trong nòng đại bác gỉ hoen Bay qua những núi đồi ngút ngàn bia mộ Lũ trẻ con chơi trốn tìm Sau mấy xác xe tăng cũ Nhưng ở bảo tàng này Cuộc chiến tranh ngày xưa chưa chịu yên ngủ Trên sắt thép chiến tranh nguội lạnh Vẫn đang thắp lên ngọn lửa cảnh báo Mùa xuân đang về Về những ngày nhân loại đau thương Ở bảo tàng này Bên bảo tàng này Xe tăng và đại bác là tù binh của trẻ em Các con cứ chơi trò trốn tìm, cứ chơi trò trận giả Máy bay và tên lửa là tù binh của mùa xuân Mong rằng bao nhiêu trận đánh thật Những tù binh tự nguyện Cha ông trước đây đánh hết cả rồi Không còn nghe thấy gì nữa Tiếng lích chích của bầy chim sẻ Tiếng gầm gào của bom đạn và chiến tranh Và tiếng reo hò của lũ trẻ hồn nhiên sau chiến tranh Không còn nhìn thấy được nữa Là bản nhạc của ngày phục sinh trên đất đai rớm Gương mặt xanh xao của những người lính trận máu. thuở ấy (Nguyễn Việt Chiến, Tổ quốc nhìn từ biển, NXB Phụ nữ, 2015) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích. Câu 2. Trong đoạn trích, những chứng tích của chiến tranh được nhắc đến qua những chi tiết, hình ảnh nào? Câu 3. Anh/Chị hiểu như thế nào về nội dung đoạn thơ sau? Nhưng ở bảo tàng này Cuộc chiến tranh ngày xưa chưa chịu yên ngủ Vẫn đang thắp lên ngọn lửa cảnh báo Về những ngày nhân loại đau thương Câu 4. Nội dung những dòng thơ sau có ý nghĩa gì với anh/chị? Không còn nhìn thấy được nữa Gương mặt xanh xao của những người lính trận thuở ấy Chỉ còn thấy mây trắng trên cao Bay qua những núi đồi ngút ngàn bia mộ II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm) Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của bản thân về những việc mà mỗi chúng ta có thể làm để góp thêm những thanh âm tốt đẹp vào bản nhạc của ngày phục sinh trên đất đai rớm máu. Câu 2 (5,0 điểm) Lúc ấy đã khuya. Trong nhà đã ngủ yên, thì Mị trở dậy thổi lửa. Ngọn lửa bập bùng sáng lên, Mị lé mắt trông sang, thấy hai mắt A Phủ cũng vừa mở, một dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã xám đen lại. Nhìn thấy tình cảnh như thế, Mị chợt nhớ lại đêm năm trước A Sử trói Mị, Mị cũng phải trói đứng thế kia. Nhiều lần khóc, nước mắt chảy xuống miệng, xuống cổ, không biết lau đi được. Trời ơi, nó bắt trói đứng người ta đến chết, nó bắt mình chết cũng thôi, nó bắt trói đến chết người đàn bà ngày trước cũng ở cái nhà
2. này. Chúng nó thật độc ác. Cơ chừng này chỉ đêm mai là người kia chết, chết đau, chết đói, chết rét, phải chết. Ta là thân đàn bà, nó đã bắt ta về trình ma nhà nó rồi thì chỉ còn biết đợi ngày rũ xương ở đây thôi Người kia việc gì mà phải chết thế. A Phủ Mị phảng phất nghĩ như vậy. Đám than đã vạc hẳn lửa. Mị không thổi, cũng không đứng lên. Mị nhớ lại đời mình, Mị lại tưởng tượng như có thể một lúc nào, biết đâu A Phủ chẳng đã trốn được rồi, lúc ấy bố con Pá Tra sẽ bảo là Mị đã cởi trói cho nó, Mị liền phải trói thay vào đấy, Mị phải chết trên cái cọc ấy. Nghĩ thế, trong tình cảnh này, làm sao Mị cũng không thấy sợ Lúc ấy, trong nhà đã tối bưng, Mị rón rén bước lại, A Phủ vẫn nhắm mắt, nhưng Mị tưởng như A Phủ đương biết có người bước lại Mị rút con dao nhỏ cắt lúa, cắt nút dây mây. A Phủ cứ thở phè từng hơi, không biết mê hay tỉnh. Lần lần, đến lúc gỡ được hết dây trói ở người A Phủ thì Mị cũng hốt hoảng, Mị chỉ thì thào được một tiếng "Đi ngay ", rồi Mị nghẹn lại. A Phủ bỗng khuỵu xuống, không bước nổi. Nhưng trước cái chết có thể đến nơi ngay, A Phủ lại quật sức vùng lên, chạy. Mị đứng lặng trong bóng tối. Rồi Mị cũng vụt chạy ra. Trời tối lắm. Nhưng Mị vẫn băng đi. Mị đuổi kịp A Phủ, đã lăn, chạy, chạy xuống tới lưng dốc, Mị nói, thở trong hơi gió thốc lạnh buốt: - A Phủ cho tôi đi. A Phủ chưa kịp nói, Mị lại nói: - Ở đây thì chết mất. A Phủ chợt hiểu. Người đàn bà chê chồng đó vừa cứu sống mình. A Phủ nói: “Đi với tôi”. Và hai người lẳng lặng đỡ nhau lao chạy xuống dốc núi. (Trích Vợ chồng A Phủ, Tô Hoài, Ngữ văn 12, Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr.13-14) Phân tích diễn biến tâm trạng và hành động của nhân vật Mị trong đoạn trích trên; từ đó, nhận xét về tư tưởng nhân đạo sâu sắc và mới mẻ của nhà văn Tô Hoài được thể hiện trong đoạn trích. Hết Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. Họ và tên thí sinh: .; Số báo danh:
3. SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC KỲ KHẢO SÁT KIẾN THỨC CHUẨN BỊ CHO KỲ THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2022 - LẦN 2 HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN: NGỮ VĂN 12 (Hướng dẫn chấm gồm có 02 trang) I. YÊU CẦU CHUNG - Giám khảo cần nắm vững yêu cầu của Hướng dẫn chấm để đánh giá tổng quát bài làm của thí sinh, tránh cách chấm đếm ý cho điểm. - Do đặc trưng của bộ môn Ngữ văn nên giám khảo cần chủ động, linh hoạt trong việc vận dụng đáp án và thang điểm; khuyến khích những bài viết có tư duy khoa học, lập luận sắc sảo, có khả năng cảm thụ văn học và tính sáng tạo cao. - Điểm toàn bài thi tính đến 0,25 điểm. II. YÊU CẦU CỤ THỂ PHẦN CÂU NỘI DUNG ĐIỂM ĐỌC HIỂU 3,0 1 Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm. 0,5 2 Những chứng tích của chiến tranh được nhắc đến qua những chi tiết, hình ảnh: nòng đại bác 0,5 gỉ hoen, xác xe tăng cũ, sắt thép chiến tranh nguội lạnh, máy bay và tên lửa, những cánh bay chết chóc, những họng pháo rực lửa Nội dung đoạn thơ: Những gì còn lại ở bảo tàng nhắc chúng ta nhớ rằng cuộc chiến tranh dù 1,0 3 đã đi qua, những đau thương đã lùi dần về quá khứ nhưng vẫn không thể vĩnh viễn mất đi, I thậm chí vẫn có thể tái diễn ở tương lai. Bởi vậy, mỗi chúng ta phải luôn cảnh giác, sáng suốt, nỗ lực trong hiện tại để những ngày nhân loại đau thương không bao giờ lặp lại ở tương lai. Thí sinh có thể rút ra ý nghĩa riêng đối với bản thân dựa trên việc hiểu nội dung đoạn thơ. 1,0 4 Dưới đây là những gợi ý cơ bản: - Những dòng thơ gợi nhắc sự hi sinh của người lính trong chiến tranh qua Gương mặt xanh xao” vì gian khổ, thiếu thốn. Hình bóng họ nay Không còn nhìn thấy được nữa nhưng đổi lại là cuộc sống yên bình cho trẻ thơ, cho nhân dân, cho đất nước. - Mỗi chúng ta cần ghi nhớ, tri ân, trân trọng sự hi sinh của những người lính đã chiến đấu, hi sinh vì nền độc lập, tự do của Tổ quốc. II LÀM VĂN Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày 2,0 1 suy nghĩ của bản thân về những việc mà mỗi chúng ta có thể làm để góp thêm những thanh âm tốt đẹp vào bản nhạc của ngày phục sinh trên đất đai rớm máu. a. Đảm bảo yêu cầu hình thức đoạn văn nghị luận Thí sinh có thể trình bày đọan văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích 0,25 hoặc song hành. b. Xác định đúng vấn đề nghị luận 0,25 Những việc mà mỗi chúng ta có thể làm để góp thêm những thanh âm tốt đẹp vào bản nhạc của ngày phục sinh trên đất đai rớm máu. c. Triển khai vấn đề nghị luận Thí sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều 1,0 cách. Có thể theo hướng sau: - Bản nhạc của ngày phục sinh trên đất đai rớm máu : Là bản nhạc về những ngày cuộc sống được hồi sinh, tươi đẹp trở lại, xoa dịu, thay thế dần những đau thương, vết tích của chiến tranh. - Những việc mà mỗi chúng ta có thể làm để góp phần hồi sinh cuộc sống, xoa dịu nỗi đau chiến tranh: Biết tri ân những mất mát, hi sinh trong quá khứ để trân trọng hơn và quyết tâm bảo vệ nền hoà bình mà chúng ta đang có; không ngừng rèn luyện, tu dưỡng bản thân để có thể bằng những nhận thức, năng lực và hành động thiết thực của mình góp phần làm cho đất nước tốt đẹp hơn, không chỉ khắc phục, vượt qua những mất mát sau chiến tranh mà còn phát
4. triển ngày một giàu mạnh hơn, to đẹp hơn; luôn tỉnh táo, sáng suốt trước mọi âm mưu thù địch và sẵn sàng lên đường, cống hiến khi Tổ quốc cần d. Chính tả, dùng từ, đặt câu 0,25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ nghĩa, ngữ pháp tiếng Việt. e. Sáng tạo 0,25 Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận. 2 Phân tích diễn biến tâm trạng và hành động của nhân vật Mị trong đoạn trích trên; từ 5.0 đó, nhận xét về tư tưởng nhân đạo sâu sắc và mới mẻ của nhà văn Tô Hoài được thể hiện trong đoạn trích. a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0,25 Có đủ mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề. Thân bài triển khai được vấn đề. Kết bài khái quát được vấn đề. b. Xác định đúng vấn đề nghị luận 0,5 Cảm nhận diễn biến tâm trạng và hành động của nhân vật Mị trong đoạn trích; nhận xét về tư tưởng nhân đạo sâu sắc và mới mẻ của nhà văn Tô Hoài. c. Triển khai vấn đề nghị luận Vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Giới thiệu tác giả, tác phẩm, đoạn trích 0,5 Cảm nhận diễn biến tâm trạng và hành động của nhân vật Mị. 2,0 - Mị là thiếu nữ trẻ trung, xinh đẹp, tài năng, yêu đời, có khát vọng tự do mãnh liệt. Vì gia đình có món nợ truyền kiếp với nhà thống lí, Mị bị bắt về làm con dâu gạt nợ. Danh nghĩa là con dâu, nhưng thực chất Mị là tôi tớ, nô lệ cho nhà thống lí. Sự thống trị của cường quyền và thần quyền khiến Mị hoàn toàn chai sạn, vô cảm về tâm hồn. Nhưng rồi, sức sống của Mị bỗng trỗi dậy mạnh mẽ, đặc biệt là trong đêm cắt dây cởi trói cho A Phủ. - Ban đầu, nhìn thấy A Phủ bị trói, Mị hoàn toàn dửng dưng, vô cảm, lạnh lùng. Nhưng khi nhìn thấy A Phủ khóc, Mị đã hoàn toàn thay đổi. Mị nhớ lại tình cảnh của mình đêm tình mùa xuân năm trước. Giữa Mị và A Phủ đã có sự đồng cảm của những người cùng cảnh ngộ. Nhận ra tội ác của bọn thống trị, Mị lo A Phủ sẽ chết, một cái chết bất công, vô lí. Mị suy nghĩ, quyết định cắt dây cởi trói cứu A Phủ và tự giải phóng đời mình. - Diễn biến tâm trạng và hành động của nhân vật Mị được thể hiện qua nghệ thuật xây dựng nhân vật chân thực; miêu tả, phân tích tâm lí sâu sắc, chi tiết truyện đặc sắc, tình huống giàu tính nhân văn. Tư tưởng nhân đạo sâu sắc, mới mẻ của Tô Hoài. 0,5 Đồng cảm, xót thương cho cuộc đời của những người lao động cùng khổ; tố cáo tội ác của bọn thống trị miền núi; phát hiện, trân trọng, ngợi ca những phẩm chất tốt đẹp của con người, đặc biệt là khát vọng giải phóng, tự do; chỉ ra con đường đấu tranh, giải phóng cho người lao động. Đánh giá 0,5 Qua diễn biến tâm trạng và hành động của nhân vật Mị, Tô Hoài tái hiện chân thực cuộc sống của đồng bào vùng cao; quá trình vùng lên đấu tranh tự giải phóng khỏi ách áp bức, kìm kẹp của bọn thống trị. Đoạn trích kết tinh giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm và tài năng nghệ thuật của nhà văn Tô Hoài. d. Chính tả, ngữ pháp 0,25 Đảm bảo chuẩn chính tả ngữ pháp tiếng Việt. e. Sáng tạo 0,5 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. ĐIỂM TOÀN BÀI THI : I + II = 10 điểm HẾT