Bài kiểm tra đọc cuối kì 2 môn Tiếng Việt Lớp 4 - Năm học 2021-2022

Nội dung text: Bài kiểm tra đọc cuối kì 2 môn Tiếng Việt Lớp 4 - Năm học 2021-2022

1. BÀI KIỂM TRA ĐỌC CUỐI KÌ 2 – LỚP 4 TÔI THẤY HOA VÀNG TRÊN CỎ XANH NĂM 2021 – 2022 I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT - HS đọc một đoạn văn GV chuẩn bị sẵn ( ngoài sách giáo khoa). - Đọc lưu loát, trôi chảy ( tốc độ khoảng 90 phút/ phút); Biết đọc diễn cảm đoạn văn phù hợp với nội dung. HS khá giỏi đọc lưu loát, diễn cảm được đoạn văn, đoạn thơ ( tốc độ trên 90 tiếng / phút). - Đọc thành tiếng ( 2 điểm) - Trả lời câu hỏi ( 1 điểm) II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC - GV in 40 bài và cắt 40 phiếu - Các câu hỏi về nội dung đoạn văn ( mức 1,2) III. NỘI DUNG KIỂM TRA
2. 1. Chú Đàn bảo tôi: 2. Chú cầm lấy bàn tay tôi, chậm rãi giải thích: - Con xòe tay ra cho chú xem nào! - Hoa tay là những vân tay hình tròn ở đầu mỗi ngón Tôi co những ngón tay lại, nắm thật chặt và giấu ra tay. Hoa tay càng nhiều thì vẽ càng đẹp. Nếu con có sau lưng: mười cái hoa tay, con sẽ vẽ đẹp nhất lớp. Con viết - Tay con sạch cơ mà. Hồi sáng con đã rửa tay rồi. chữ cũng đẹp nhất lớp. Chú Đàn phì cười: Tôi hồi hộp nhìn chú Đàn săm soi từng ngón tay tôi. - Chú có định khám tay con đâu. Con xòe tay ra để Có cảm giác như chú đang nghiên cứu những chiếc chú xem con có mấy cái hoa tay thôi. gân lá trên năm chiếc lá. Đằng sau lưng, hai bàn tay tôi lỏng đi. Tôi chìa bàn Tôi nín thở, hỏi: tay trái ra trước mặt chú Đàn, thắc mắc: - Con có mấy cái hoa tay hả chú? - Hoa tay là gì hở chú? Chú Đàn lắc đầu, thất vọng: Chú Đàn dựng mắt nhìn tôi: - Chẳng có cái nào hết. - Con lớn từng này rồi mà không biết hoa tay là gì à? Tôi lặp lại, buồn rười rượi: - Chẳng có cái nào hết. Hỏi: Chú Đàn nói người có nhiều hoa tay sẽ như Hỏi: Chú Đàn muốn xem tay nhân vật tôi để làm thế nào ? gì?
3. 3. Trong một giây, tôi cảm thấy mắt tôi chợt tối đi. 4. Ngay cả khi kiếm tìm những đường vân tròn trên Trái tim tôi quặn thắt và rơi xuống một chỗ nào đó, từng ngón tay tôi, trông chú cũng chăm chú hơn, tôi rất xa, có thể là tận những đầu ngón chân. thấy môi chú mím chặt và mày chú nhíu lại, tưởng - Con đừng lo! - Chú Đàn vừa nói vừa dùng ánh mắt như chú đang quan sát những con bọ qua kính lúp. để sưởi ấm tôi - Con đâu có biết vẽ bằng tay trái, - A, có một cái đây rồi! - Chú hét lên sung sướng. đúng không? Tay phải mới quan trọng. Nào, con đưa - Hoa tay hở chú? - Tôi nôn nao buột miệng, cố kềm tay phải ra đây! một tiếng reo vì sợ mình nghe nhầm. Tôi như vừa được vớt lên từ dưới suối. - Ờ, hoa tay! - Gương mặt chú Đàn sáng bừng như có Tôi lật đật chìa tay phải ra và chú Đàn thận trọng một ngọn nến vừa thắp lên trong mắt chú - Có một nâng bàn tay tôi lên sát mắt, lần này động tác của chú cái hoa tay trên ngón cái. hết sức từ tốn, như thể chú cho rằng những cử động mạnh sẽ khiến vân tay của tôi xô lệch đi. Hỏi: Gương mặt chú Đàn được so sánh với cái gì? Hỏi: Chi tiết nào chứng tỏ tác giả rất thất vọng vì biết mình không có hoa tay?
4. 5. Tôi run run hỏi: - Chú ơi, thế còn những ngón khác? 6. Nhưng đó là cái hoa tay cuối cùng chú tìm được. Chú Đàn chẹp chẹp miệng: Ngón út tay phải của tôi chẳng có cái hoa tay nào. - Chờ đã! Như vậy tôi có cả thảy hai cái hoa tay. Một trên ngón Chú lại nghiêng đầu, mân mê từng ngón tay tôi bằng cái và một trên ngón áp út. cả tay lẫn mắt, miệng lẩm bẩm xuýt xoa: Chú Đàn bảo tôi nhìn vào đầu mỗi ngón tay và chú - Ngón trỏ, chậc, hỏng rồi! bắt đầu giảng giải. Đúng như chú Đàn nói, những - Ngón giữa. Ôi, sao ngón này cũng chẳng thấy gì! đường vân trên đầu ngón tay áp út bên phải của tôi - A, có đây rồi. Một cái hoa tay nữa nè! tròn quay, vòng bên trong nhỏ nhất, bé bằng hạt tấm, Tôi lại hỏi, như người mơ ngủ: rồi tới những vòng lớn hơn xếp thành từng lớp trông - Hoa tay hở chú? hệt như những vòng sóng khi tôi nghịch ngợm ném - Ơ, cái thằng này! - Chú Đàn mắng tôi nhưng mắt một hòn sỏi xuống mặt ao. chú nói điều ngược lại - Chú đang tìm hoa tay của con mà. Hỏi: Cậu bé có những hoa tay ở ngón nào ? Hỏi: Những ngón tay nào của chú bé không có hoa tay ?
5. 7. Hoa tay trên ngón cái của tôi không đều đặn bằng, 8. Và tôi lại giảng giải cho nó. những đường vân xoắn vào nhau như vũng nước Nó tròn mắt nhìn tôi: xoáy nhưng chú Đàn bảo nó chính là hoa tay đấy - Thế anh có mấy cái hoa tay? con, chỉ có điều cái hoa này không đẹp bằng cái hoa Tôi thở dài: kia. Chú nhìn ra sân nắng, nheo nheo mắt: - Tao chỉ có hai cái à. - Con nhìn ra sân mà xem. Có rất nhiều loài hoa, Giọng tôi thất vọng như thể tôi chỉ có hai cái răng nhưng không phải các loài hoa đều đẹp như nhau, hoặc hai ngón chân. đúng không? Tường kiểng chân lên để có thể bá vai tôi: Kể từ hôm đó, gặp ai tôi cũng tóm lấy, đòi xem hoa - Nhưng dù thế em cũng không thể vẽ đẹp bằng anh. tay. Bao giờ anh cũng là người vẽ đẹp nhất. Thằng Tường em tôi có sáu cái hoa tay khiến tôi Nghe Tường nói vậy, tôi cảm thấy mình được an ủi sửng sốt: một chút. - Ôi, sao mày nhiều hoa tay thế này. Mai mốt lớn lên mày viết và vẽ đẹp lắm đấy! - Hoa tay là gì hở anh? - Tới phiên thằng Tường hỏi tôi. Hỏi: Điều gì khiến tác giả được an ủi ? Hỏi: Hoa tay của tác giả được so sánh với cái gì?
6. 9. Đến lớp, tôi chộp tay từng đứa bạn, săm soi. 10. Trước nay, tôi chưa bao giờ quan tâm đến chúng. Và tôi buồn nẫu ruột khi nhận ra đứa nào cũng nhiều Tôi sai bảo hai bàn tay làm cái này cái nọ, chép bài, hoa tay hơn tôi. gọt bút chì, gãi lưng, đấm nhau với tụi bạn, giật tóc Riêng con Mận, ngón tay nào của nó cũng có hoa con Mận, đem chiếc ghế từ chỗ này sang chỗ khác, tay. Các đường vân tròn xoay, đều tăm tắp. Tôi nhìn và thường là tôi quên mất chúng. những ngón tay nở hoa của nó, nói giọng ghen tị: Bây giờ ngồi phơi nắng một mình ngoài vỉa hè, tôi - Mày nhiều hoa tay thật đấy. Nếu mỗi bàn tay của mới có thì giờ nhìn ngắm hai bàn tay của mình. Có mày có sáu ngón như ông Năm Ve, chắc mày có tới bao giờ bạn nhìn ngắm hai bàn tay của bạn không? mười hai cái hoa tay. Nếu có lần nào bạn nhìn ngắm hai bàn tay của bạn, Con Mận rụt cổ: bạn sẽ thấy chúng thật là ngoan. - Eo ôi, mình sợ lắm! Mình không cần tới mười hai cái hoa tay đâu!Từ hôm đó, tôi có thói quen ngắm nghía hai bàn tay của mình. Hỏi: Tác giả sai bảo đôi bàn tay phải làm những việc gì? Hỏi: Tác giả có thói quen gì mỗi khi đến lớp ?
7. 11. Bạn không cần nói ra miệng, bạn chỉ ra lệnh 12. Bàn tay của bạn không bao giờ chống lại bạn, trong đầu thôi, chẳng hạn “Đưa lên”, bàn tay sẽ nghe nên người lớn thường sai bảo bàn tay làm đủ thứ lời bạn ngay tức khắc. Cả hai bàn tay đều đưa lên, việc, từ những việc tốt như “Đóng cho tao cái đinh nếu bạn muốn cả bàn tay trái lẫn bàn tay phải cùng này” hoặc “Giặt cho tao chiếc áo kia” đến những nghe lời. Nếu bạn muốn chúng nắm lại, chúng sẽ việc không tốt như bóp cò súng hay kích nổ một quả nắm lại. Bạn bảo “Tụi bay đứng im, chỉ ngón tay cái bom. nhúc nhích thôi”, ngón tay cái sẽ nhúc nhích trong Nếu bạn là trẻ con thì chắc bạn cũng làm như tôi khi những ngón còn lại không dám cựa quậy. thỉnh thoảng vẫn làm tức là sai ngón tay ngoáy mũi hay sai nó bẹo tai cô bạn học ngồi cạnh, tức là những chuyện mà ba mẹ và cô giáo tôi cấm ngặt. Hỏi: Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để miêu tả việc nghe lời của đôi bàn tay ? Hỏi: Thỉnh thoảng, tác giả sai ngón tay làm những việc không tốt nào?
8. 13. Nói chung, hai bàn tay của chúng ta rất ngoan, chúng thường nằm im chờ chúng ta sai khiến. Trong 14. Khi săm soi hai cái hoa tay trên ngón cái và ngót khi chúng ta chẳng hề thương xót chúng, thỉnh áp út ở bàn tay phải, tôi yêu hai ngón tay này quá, thoảng lại bắt chúng làm những việc nguy hiểm thậm chí có một chút gì đó tự hào. Giống như bạn có khiến chúng bị trầy xước hoặc chảy máu rất nhiều. mười đứa con, nhưng chỉ hai đứa học giỏi mới có thể Tôi yêu hai bàn tay của mình lúc ngồi ngắm chúng, khiến bạn nở mặt với hàng xóm “Hai thằng cu nhà thường là vào lúc mẹ tôi vừa cắt móng tay cho tôi tôi mới vừa đỗ đại học đó, chị!”, có khi bạn còn hãnh xong. Lúc đó những ngón tay giống như những đứa diện khoe thêm: “Chẳng thấy tụi nó ôn bài gì cả mà trẻ vừa được tắm gội, nom sạch sẽ và gọn gàng. vẫn thi đỗ như chơi chị à” để được nghe láng giềng của bạn xuýt xoa “Ồ, hai thằng bé thông minh ghê”. Hỏi: Những ngón tay lúc nào được so sánh với những đứa trẻ ngoan? Hỏi: Tác giả yêu những ngón tay nào nhất ? Vì sao?
9. 15. Những ngón tay còn lại, tôi cũng yêu, yêu nhiều 16. Bạn cứ ngẫm mà xem, có phải khi bạn mừng rỡ hơn là đằng khác, theo kiểu bố mẹ yêu những đứa hay phấn khích, hai bàn tay hăng hái vỗ vào nhau để con không may. Tôi lẩn thẩn nghĩ nếu sau này tôi lớn nhân đôi niềm vui trong lòng bạn. Khi bạn khóc, hai lên, lấy vợ và sinh được mười đứa con tôi sẽ cố yêu bàn tay lại thay phiên nhau kiên trì lau khô những mười đứa như nhau dù chắc chắn trong mười đứa đó giọt lệ lăn tròn trên gò má bạn. Hai bàn tay lúc đó đứa kém thông minh sẽ kém thông minh hơn đứa giống như những chú chim vàng anh trong cổ tích, thông minh, đứa kém xinh đẹp sẽ kém xinh đẹp hơn cần mẫn tha từng hạt cườm long lanh trên mặt bạn đứa xinh đẹp, hẳn thế. đem gửi vào nắng, vào gió, vào mưa để một chốc sau Hai bàn tay của ta giống như những người bạn thân, sự tươi tỉnh lại nhuộm hồng gương mặt mới đây còn luôn chia sẻ với ta mọi vui buồn trong cuộc sống. tái xanh của bạn. Hỏi: Hai bàn tay được so sánh với điều gì? Hỏi: Hai bàn tay thường làm gì khi tác giả có niềm vui ?
10. 17. Từ khi nhận ra điều đó, tôi có thói quen thò tay ra 18. Có lần con Mận qua nhà tôi chơi, thấy tôi đang ngoài cửa sổ bên bàn học. thò tay ra bên ngoài cửa sổ, liền trố mắt: Tôi tắm hai bàn tay của mình trong mưa để thấy - Bạn đang làm gì vậy? những đầu ngón tay nhăn nheo như câu đố bọn trẻ - Tao đang phơi những ngón tay. Mày có bao giờ con chúng tôi hay đố: phơi những ngón tay không? “Một cây mà có năm cành - Không. - Thế khi tay mày bị ướt mày làm gì? Nhúng nước thì héo để giành thì tươi”. - Mình lau vào quần. Rồi sau đó tôi phơi chúng trong nắng như mẹ tôi vẫn Tôi kêu lên: phơi quần áo ngoài bờ dậu để hong khô những ngón - Eo ơi, ai lại lau tay vào quần! tay dưới ánh mặt trời và nghe gió cù mơn man nhồn Mấy hôm sau tôi qua nhà con Mận mua chai xì dầu nhột. (nhà nó bán tạp hóa), thấy nó ngồi trong nhà thò tay ra ngoài cửa sổ y hệt tôi, tôi sung sướng hỏi: Hỏi: Tác giả có thói quen thò hai bàn tay ra ngoài - Mày đang phơi hai bàn tay đấy à? cửa sổ để làm gì ? Để nghe nó sung sướng đáp: - Ờ, mình vừa rửa chén xong. Hỏi: Mận thường làm gì để tay khô khi nó bị ướt ?
11. 19. Nhưng không phải lúc nào con Mận cũng đáp lời 20.Chú Đàn lớn hơn tôi tám tuổi. tôi bằng giọng reo vui như vậy. Chú là em út của ba tôi. - Mày đang phơi hai bàn tay theo kiểu mới à? Chú sống với bà tôi, vì chú là người con duy nhất Lần khác tôi hỏi, khi thấy nó hai tay chống lấy cằm, chưa lập gia đình. cùi tay tựa lên bậu cửa sổ, thừ mặt trông ra. Nhà bà tôi và nhà tôi cách nhau không xa lắm nên tôi - Không, mình có phơi hai bàn tay đâu. - Nó đáp, thường chạy qua chơi với bà tôi và chú Đàn thường giọng rầu rầu - Mình đang phơi khuôn mặt. qua chơi với hai anh em tôi. - Mặt mày làm sao mà phơi? Mày vừa tắm xong à? Chú Đàn cụt một tay. Tay phải của chú cụt tới tận - Không. Mẹ mình vừa đánh đòn mình. khuỷu, lúc chú đi ngoài đường một ống tay áo phất Tôi không hỏi nữa. Vì tôi hiểu rồi. Con Mận đang phơ như tay áo thằng bù nhìn giữ dưa, nhưng với hong khô những giọt nước mắt. Tội nó ghê! cánh tay còn lại chú thổi acmônica hay nhất làng. Ba tôi bảo trước đây chú phụ việc ở lò mía đường, chả hiểu thế nào (chắc là chú ngủ gục) tay chú bị Hỏi: Vì sao Mận phải phơi khuôn mặt ? cuốn vào cối xay mía, dập nát, bác sĩ phải cưa bỏ mới cứu được chú. Hỏi: Chú Đàn có tài gì mà bọn trẻ rất thích?
12. 21. Hôm trước, lúc chú xem hoa tay cho tôi, tôi quên 22. Nhưng bây giờ chẳng còn cái nào. hỏi chú có mấy cái hoa tay. Điều đó làm tôi băn - Sao thế hả chú? - Tôi ngơ ngác - Những cái hoa tay khoăn suốt ngày hôm đó. cũng biến mất sao? Tối, tôi định chạy qua nhà bà để tìm chú thì chú đã - Không phải là biến mất! - Chú Đàn cười khì khì, tằng hắng ầm ĩ trước ngõ. Đó là cách ra hiệu của chú, buông tay khỏi đầu tôi để mân mê mẩu tay cụt - Chỉ kiểu như là “Thiều ơi, Tường ơi! Chú Đàn tới chơi vì cả năm cái hoa tay của chú đều nằm ở bàn tay nè!”. phải. Tôi chạy bay ra ngõ ngay sau tiếng tằng hắng đầu Bàn tay phải của chú tức là bàn tay dã bị cưa đi. tiên. Đột nhiên tôi nói: - Chú Đàn ơi! Chú có mấy cái hoa tay hở chú? - Tôi - Nhưng dù bàn tay phải của chú không còn nữa thì vừa chạy vừa hét lớn. chú vẫn là người có năm cái hoa tay chứ? - Chú hả? - Chú xoa đầu tôi bằng bàn tay duy nhất - Trước đây chú có năm cái hoa tay. Hỏi: Những cái hoa tay của chú Đàn nằm ở tay nào? Hỏi: Tác giả muốn gặp chú Đàn để hỏi về điều gì ?
13. 23. Chú Đàn có vẻ ngạc nhiên trước lý lẽ của tôi. 24. Các bài tập vẽ của tôi, lúc mê chơi tôi vẫn thường Chú tròn mắt nhìn tôi chằm chặp như thể mới thấy nhờ chú vẽ giùm và bao giờ các tranh vẽ của chú tôi lần đầu. Chú nhìn như thế một lúc lâu và không cũng đạt điểm cao nhất lớp. Hồi đó, nhà tôi ở cạnh nói gì khiến tôi đâm chột dạ. đường quốc lộ, sau nhà là một nghĩa trang rộng mênh - Con nói không đúng hả chú? - Tôi lo lắng. mông. Nghĩa trang rộng đến mức ngay trong vườn - Không! Con nói rất hay! Điều đơn giản thế mà lâu nhà tôi cũng có hai ngôi mộ hoang trú ngụ từ rất lâu nay chú không nghĩ ra! Ha ha, hay quá! Thế là tôi trước khi gia đình tôi dọn đến. Buổi tối ngồi trong vẫn có năm cái hoa tay, bà con ơi! nhà nhìn ra những đốm nhang lập lòe mẹ tôi vẫn thắp Tôi xác nhận với các bạn là chú Đàn vẫn còn năm cái hằng đêm trước mộ, anh em tôi đứa nào cũng cảm hoa tay, dù không ai được nhìn thấy chúng nữa. Vì thấy rờn rợn. Đã thế, chú Đàn mỗi khi đến chơi lại chú vẽ rất đẹp. Dưới mắt thằng Tường thì tôi là hay tụ tập hai anh em tôi lại để nghe chú kể chuyện người vẽ đẹp nhất. Nhưng dưới mắt tôi thì chú Đàn ma. mới là người số một. Hỏi: Điều gì làm hai anh em cảm thấy rợn người Hỏi: Ngoài thổi kèn giỏi, chú Đàn còn có tài gì ? nữa?
14. 25. Chú Đàn thổi acmônica tuyệt hay nhưng có vẻ 26. Chúng tôi ngồi dỏng tai nghe, thinh thích, sờ sợ, chú chẳng hứng thú biểu diễn cho bọn trẻ chúng tôi chốc chốc lại liếc mắt ra cửa, tim đập thình thịch khi nghe. Nằn nì lắm, chú mới rút cây kèn trong túi áo bắt gặp những đốm lửa chỗ hai ngôi mộ ở góc vườn. ra, lướt khẽ trên môi, nảy ra vài giai điệu ngắn ngủi Chú Đàn kể chuyện cô Thoan đi hái củi trên rừng, bị rồi lại nhét vô túi áo, nói “Chú hết hơi rồi”. Trông ma giấu giữa bụi rậm suốt hai ngày, đến khi người chú như người vừa gặm phải một trái bắp thối. nhà đốt đuốc đi tìm thấy cô ngất xỉu vì đói và vì rét. Chú Đàn bảo hết hơi rồi nhưng lại nói “Để chú kể Về đến nhà, bụng cô mỗi ngày một lùm lùm, ba mẹ chuyện ma cho tụi con nghe” và lúc đó tôi thấy chú cô nghi cô tằng tịu với trai, tra hỏi đến mấy cô cũng chẳng hết hơi chút nào hết. Chú kể liên tu bất tận, hết chối không có, tức giận đánh cô chết đi sống lại mấy chuyện này đến chuyện khác. Chuyện nào của chú bận rồi giam cô trong nhà kho. Chín tháng sau cô đẻ cũng rùng rợn, tôi chẳng rõ từ đâu chú biết lắm thế. ra một bọc vải điều mọi người mới biết là cô bị ma làm. Hỏi: Chú Đàn thường kể chuyện gì cho lũ trẻ nghe? Hỏi: Chi tiết nào miêu tả thái độ bọn trẻ mỗi khi nghe chuyện ma ?
15. 27. Chú lại kể chuyện thằng Ghế đi làm rẫy, trưa 28. Trong những câu chuyện của chú Đàn, tôi vẫn đứng bóng gặp ông Năm Ve dọc đường về, hỏi “Ba thích nhất chuyện ma nhà ông Ba Huấn. đi đâu đây?”, nhưng khi về tới nhà thì thấy ba nó Nhà ông Ba Huấn là ngôi nhà lầu hai tầng duy nhất đang ngồi đánh cờ tướng với ông Bé hàng xóm, hỏi trong làng, có căn gác gỗ, thằng Sơn con trai ông vẫn ra mới biết ba nó ngồi chơi cờ từ sáng đến giờ. Lần ngủ trên đó. Thằng Sơn đi ngủ chỉ mặc áo may-ô, đó thằng Ghế bị ốm cả tháng trời, tưởng chết, còn bị trước khi ngã lưng thường cởi áo sơ mi treo trên ba nó mắng “Sao mày ngu thế? Giờ Ngọ là giờ ma móc. Một sáng nọ thằng Sơn thức dậy vớ tay lấy trêu, thấy bất cứ ai quen hoặc nghe bất cứ ai gọi cũng chiếc áo, ngạc nhiên thấy chiếc áo màu trắng hôm không được lên tiếng. Mày gặp ma, mở miệng hỏi, qua tự nhiên biến thành màu hồng. Nó sờ tay vào, chưa bị hớp mất hồn là phúc ba đời nhà mày đó”. thấy nhơm nhớp, đem chiếc áo ra cửa trước săm soi, thấy chiếc áo dính đầy máu liền thét lên bài hãi, vứt chiếc áo xuống đất rồi co giò bỏ chạy. Hỏi: Ông Năm Ve nói giờ Ngọ là giờ như thế nào? Hỏi: Vì sao thằng Sơn lại sợ hãi bỏ chạy?
16. 29. Ông Ba Huấn mời thầy cúng tới. Ông thầy cúng 30. Ông Ba Huấn thuật lại cho ông thầy cúng nghe. sục sạo khắp nhà ba ngày rồi tuyên bố trong nhà có Ông thầy cúng leo lên căn gác lần nữa, mò mẫm một con ma uất khí rất nặng. Ông Ba Huấn hỏi “Sao khắp các bức vách, tìm thấy một đường gờ hình chữ áo con tôi dính máu?”. Thầy cúng nói “Đó là do nửa nhật, nói “Chỗ này hồi trước là cái cửa sổ, về sau ai đêm con ma lấy áo cậu cả mặc chơi”. Thầy cúng hỏi đó xây bít lại”. Ông giải thích “Trên lầu có bàn thờ lại “Dạo này đồ ăn trong nhà có hay bị thiu không?”. phật, con ma không dám ở nên nó chạy xuống đây. Bà Ba Huấn trợn mắt “Sao thầy biết?”. Thầy cúng Chủ nhà xây bít lại, nó chạy ra không được”. Ông Ba nhún vai “Biết chứ sao không. Đồ ăn thiu là do ma Huấn tái mặt “Vậy phải làm sao?”. Thầy cúng phán vọc”. “Đục tường cho nó chui ra, xong mình bít lại như Hôm sau ông Ba Huấn cắp ô đón xe ra thành phố đi cũ”. tìm người chủ cũ. Lúc về bà vợ hỏi “Sao ông?”, ông buồn thiu “Ổng xác nhận rồi. Con gái ổng lấy phải Hỏi: Thầy cúng làm cách nào để con ma ra khỏi thằng chồng cờ bạc, về sau thằng này đi tù, con gái nhà ông Ba Huấn ? ổng buồn tình treo cổ chết trên lầu”. Hỏi: Con ma trong nhà ông Ba Huấn là ai?
17. 32. Thằng Tường chưa chịu thôi. Lần nào nó cũng 31. Tôi hỏi chú Đàn: hỏi câu cũ rích: - Làm sao biết con ma có chui ra hay không hở chú? - Sao con ma không lẻn ra ngoài bằng cửa trước hả Mình đâu có nhìn thấy nó! chú? Chú Đàn nheo mắt nhìn tôi: Để được nghe chú Đàn trả lời cũng bằng một câu cũ - Người phàm mắt thịt không nhìn thấy ma, nhưng rích khác: mấy ông thầy cúng thấy tất. - Ma không bao giờ ra vào bằng cửa trước. Ma chỉ đi Thằng Tường khẳng định: cửa sau hoặc cửa hông. - Con ma không dám chui ra đâu. Chuyện ma nhà ông Ba Huấn chỉ có vậy nhưng hai Tôi hỏi: anh em tôi rất thích. Lần nào nghe câu chuyện này - Sao? tôi cũng mường tượng ra cảnh con ma lấy áo thằng Tường nói: Sơn mặc vào, lúc cởi ra áo đã dính đầy máu để nghe - Nó sợ mấy ông Phật trên lầu. bụng thắt lại như có ai xoắn lấy. Tôi cũng thích hình Chú Đàn nạt: dung ra cảnh con ma bị nhốt trong nhà, lúc đó chắc - Con ngốc quá. Con ma sẽ không sống trên lầu. Nó nó giống một đứa con nít, chắc nó cũng khóc hu hu chỉ lên lầu lạy Phật thôi, sau đó đi đầu thai kiếp khác. nhưng nhà ông Ba Huấn không ai nghe thấy đó thôi. Hỏi: Theo chú Đàn con ma sẽ đi đâu? Hỏi: Tác giả hình dung cảnh con ma làm gì trong nhà ông Ba Huấn ?
18. 33. Bọn tôi thích câu chuyện này đến nỗi hôm nào 34. Chỉ đợi có vậy, hai anh em tôi lập tức xích sát chú Đàn mải mê kể chuyện cô Thoan hay thằng Ghế vào nhau, há hốc mồm ra nghe, tóc gáy dựng đứng, là tôi và thằng Tường nhao nhao: thích thú và sợ hãi. - Kể chuyện nhà ông Ba Huấn đi chú! Để nhấn chìm bọn tôi hơn nữa vào cơn sợ, lần nào kể - Kể chuyện thằng Sơn liệng cái áo rồi bỏ chạy ấy. xong chú Đàn cũng láo liên mắt nhìn ra cửa, rú khẽ: Thế là chú Đàn chiều bọn tôi. Chú quấn ống tay áo - Ối! Ma! Ma! Nó kìa! vào cánh tay cụt, ý là sắp xếp tư thế cho gọn gàng rồi Và lần nào cũng vậy, chú Đàn vừa nhát ma là hai đứa mỉm cười hắng giọng: tôi hét lên thất thanh, người bắn lên khỏi chỗ như - Nhà ông Ba Huấn là ngôi nhà lầu hai tầng duy nhất đang ngồi trên cái cập kênh, hoảng sợ bỏ chạy tán trong làng, có một con ma từ thời chủ cũ loạn. Nghe tiếng la bài hãi, ba tôi ở nhà trên hộc tốc lao xuống. Ông chắn ngang đường thoát thân của tôi và thộp lấy cổ tôi: Hỏi: Trong những chuyện chú Đàn kể, bọn trẻ - Gì thế con? thích nghe chuyện nào nhất ? Hỏi: Thái độ của hai anh em như thế nào mỗi khi nghe chú Đàn kể chuyện ma ?
19. 35. Mặt cắt không còn hột máu, tôi chỉ tay về phía 36. Tuổi thơ ấu của tôi, lần kể chuyện ma nào của chú Đàn đang cười hăng hắc, miệng lắp bắp: chú Đàn cũng kết thúc với tiết mục đó. Những cuộc - Chú Đàn nhát ma. rượt bắt giữa ba tôi và chú chỉ chấm dứt từ ngày chú Ba tôi chộp vội cây gậy đánh chó dựng bên vách, Đàn bỏ làng lặng lẽ đi tìm chị Vinh. Cây gậy dựng mắng: bên vách, ban đêm ra đường ba tôi thường cầm theo - Tao đập mày nghe Đàn. Lớn đầu rồi mà chơi ngu để phòng chó dữ. thế! Tôi không biết ông từng đánh trúng con chó nào Chú Đàn lao ra bóng đêm, nhanh như cắt. Ba tôi cầm xông vào chân ông chưa. Cũng như tôi không biết gậy rượt theo. Tôi không biết ba tôi có đánh trúng ông đã lần nào quẹt được đầu gậy vào người chú chú Đàn được gậy nào không, chỉ nghe tiếng chân Đàn. Nhưng cây gậy đó đã nện lên lưng tôi và mông hai anh em đuổi nhau huỳnh huỵch quanh hè. tôi nhiều lần. Chạy một lát, chú Đàn vù ra cổng, vọt lên đường lộ, phi thẳng về nhà bà. Lúc đó ba tôi mới thở phì phò hậm hực quay vô. Hỏi: Chú Đàn bỏ làng đi để làm gì ? Hỏi: Chi tiết nào thể hiện sự tức giận của người ba ?
20. 37. Ba tôi là người hoạt khẩu. Ông nhiều lần chở tôi 38. Hai cha con ông Tư Cang sống bằng nghề gặt đi chơi, đến đâu tôi cũng thấy người ta mê tài nói thuê. Một hôm hai cha con đang lui cui gặt, nhằm bụi chuyện của ông. Ông nói chuyện hoạt bát và hấp lúa có tổ ong lá. Con Bé Na bị ong đốt vào mông, dẫn. Mỗi khi ông kể chuyện Tiết Đinh San hay kêu ầm. Ông Tư Cang quýnh quíu xông vô “Chi vậy Chung Vô Diệm, cả mấy chục người xúm xít nghe, con? Chi vậy con?”, bầy ong bay ra, chích vô háng mặt đờ ra như bị hút hồn. ông. Ông quăng liềm hái, chạy một mạch. Chạy một Ông lại có tài đặt thơ. đỗi xa, ông vạch háng ra xem, than trời như bộng. Trong làng có ông Tư Cang góa vợ, sống với đứa Ba tôi đặt thơ trêu ông, bữa sau bọn con nít chăn bò con gái tên Bé Na. Ông Tư Cang nuôi hai con trâu, đi đâu cũng nghêu ngao: cổ con nào cũng đeo lục lạc, mỗi khi trâu chạy lạc, ông lần theo tiếng leng keng để đi tìm. Lúc đầu hai Ong vừa mới chích Bé Na con trâu của ông đi tới đâu, con nít xúm lại tới đó. Chừ quay sang chích ông già cà rem Nghe tiếng lục lạc, chúng tưởng xe cà rem dạo. Từ Ông già vạch háng ra xem đó người làng gọi ông là “ông già cà rem”. Mới hai hòn đó chừ thêm một hòn. Hỏi: Ba tác giả là người như thế nào ? Hỏi: Ba tác giả làm thơ chế ông Tư Cang về việc gì ?
21. 39. Giỡn chơi vậy thôi mà ông Tư Cang xách rựa đi 40.Mất cây cột cái, mái nhà võng xuống, vài hôm sau lùng ba tôi suốt một tuần. gặp mưa lớn, sập luôn. Vợ chồng con cái Cả Hớn Lại chuyện ông Cả Hớn trúng số. Cả Hớn cả đời mới nhanh chân chạy thoát, nhưng hôm sau Cả Hớn phải mua một tờ vé số, nghĩ không bao giờ trúng, lấy cơm đi vay nợ khắp nơi để dựng lại nhà, mồm miệng lệch nguội dán tờ vé số vô cây cột cái giữa nhà để trang qua một bên như bị trúng gió. trí. Nào ngờ lần đó Cả Hớn trúng thật, lại trúng độc Ba tôi tức cảnh sinh tình: đắc. Trúng số cứ tưởng trúng bom Cả Hớn mừng quýnh, kẹt nỗi không làm sao gỡ tờ vé số ra khỏi cây cột. Cố gỡ thì sợ rách, Cả Hớn cưa Hết ôm cây cột tới ôm nợ nần. luôn cây cột, vác xuống đường lộ, đón xe ra thành Con nít hát trêu hôm trước, hôm sau ông Cả Hớn đến phố lãnh giải. Cuối cùng Cả Hớn cũng lãnh được nhà tìm ba tôi. Ông đi tay không, chỉ để mếu máo: tiền, nhưng dọc đường đi cây cột trên vai Cả Hớn - Anh Sáu nói đúng. Nhà tôi bây giờ tan hoang như đụng ngã cả chục người. Không ai chết, nhưng tiền thể trúng bom. Anh làm ơn cho tôi vay một ít. bồi thường cho nạn nhân thuốc men và nằm nhà thương ngốn gần hết tiền trúng số. Hỏi: Ông Cả Hớn đến gặp ba tác giả để làm gì ? Hỏi: Vì sao Cả Hớn phải cưa cột nhà ?