Đề thi chọn học sinh giỏi văn hóa cấp huyện môn Ngữ văn Lớp 6 - Năm học 2022-2023 - Phòng Giáo dục và đào tạo Lục Nam (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi chọn học sinh giỏi văn hóa cấp huyện môn Ngữ văn Lớp 6 - Năm học 2022-2023 - Phòng Giáo dục và đào tạo Lục Nam (Có đáp án)

1. PHÒNG GD&ĐT LỤC NAM ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI VĂN HOÁ CẤP HUYỆN NĂM HỌC 2022-2023 ĐỀ THI CHÍNH THỨC MÔN THI: NGỮ VĂN 6 Ngày thi: 20/3/2023 Thời gian làm bài 150 phút, không kể thời gian giao đề Câu 1. (4 điểm)Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu: Con về thăm mẹ chiều mưa, Mới hay nhà dột gió lùa bốn bên. Giọt mưa sợi thẳng, sợi xiên, Cứ nhằm vào mẹ những đêm trắng trời. Con đi đánh giặc một đời, Mà không che nổi một nơi mẹ nằm. (Mẹ,Tô Hoàn) a. Xác định thể thơ và phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản. b.Những khoảnh khắc thời gian nào được nhắc đến trong bài thơ ? c. Các hình ảnh “ nhà dột”, “gió lùa bốn bên”, “những đêm trắng trời” diễn tả điều gì ? d.Thông điệp mà người con muốn gửi đến mẹ trong bài thơ trên. Em hãy trình bày bằng một đoạn văn ngắn từ 3 đến 5 câu. Câu 2. (6điểm) Em hãy viết đoạn văn (khoảng một trang giấy thi) cảm nhận về đoạn thơ sau: Gió bấc cựa mình làm rơi quả khế Mèo con ru cái bếp thầm thì Đêm nũng nịu dụi đầu vào vai mẹ Mùa đông còn bé tí ti. (Ấm, Bùi Thị Tuyết Mai) Câu 3. (10 điểm) Cho đoạn mở đầu sau: Màu sắc của tình bạn Xưa rất là xưa, khi màu sắc của thế giới đã đựơc phân chia. Tất cả tranh cãi nhau, ai cũng cho mình là màu đẹp nhất, quan trọng nhất, hữu dụng nhất. Xanh lá cây nói: "Rõ ràng tớ là quan trọng nhất. Tớ là màu của sự sống, của hi vọng. Tớ được chọn cho cỏ cây, hoa lá. Không có tớ, các loài động vật sẽ chết hết. Nhìn những vùng đồng quê kia kìa, rồi các cậu sẽ thấy tớ quan trọng như thế nào". , Em hãy tưởng tượng và viết tiếp câu chuyện phù hợp với nhan đề đã cho. HẾT Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm Họ và tên thí sinh: Số báo danh: Cán bộ coi thi số 1 (Họ tên và ký) Cán bộ coi thi số 2 (Họ tên và ký)
2. PHÒNG GD&ĐT LỤC NAM HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI CHỌN HSG CẤP HUYỆN Năm học 2022 - 2023 Môn: Ngữ văn 6 Ngày thi: 20/03/2023 Câu Phần Yêu cầu Điểm a - Thể thơ: Lục bát 0.5 -Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong bài thơ: Biểu cảm 0,5 b - Những khoảnh khắc thời gian được nhắc tới trong bài thơ: 0,5 chiều, đêm - Các hình ảnh “ nhà dột”, “gió lùa bốn bên”, “những đêm trắng trời” diễn tả hoàn cảnh rất khó khăn, thiếu thốn, vất vả , gian nan, 1 c đầy lo toan khó nhọc của cuộc đời người mẹ từ chiến tranh đến khi đất nước đã hòa bình Thông điệp mà người con muốn gửi đến mẹ trong bài thơ trên: 1 d - HS có thể có nhiều cách diễn đạt khác nhau song phải sự lí giải 1,5 ( 4 phù hợp. Dưới đây là một số gợi ý: điểm) + Người con rất quan tâm đến mẹ + Con cũng ngỡ ngàng khi về thăm mẹ lại được chứng kiến ngôi nhà mẹ đang ở thật khó khăn, thiếu thốn. + Con thật thương cho những vất vả của cuộc đời mẹ gặp phải. + Con giật mình chua sót khi chưa lo được cho mẹ khi cả cả cuộc đời mẹ đã vất vả lo toan + Con cũng hiểu chiến tranh đã qua đi nhưng mất mát, đau thương vẫn còn đó. (chỉ cần diễn đạt được 3/5 ý trên và trình bày có sự liên kết,mạch lạc, trong sáng, cho tối đa 1,5đ) 1. Yêu cầu về kĩ năng: 1.0 - Đảm bảo hình thức đoạn văn. - Hành văn mạch lạc, trong sáng, không mắc các lỗi: chính tả, dùng từ, đặt câu. - Triển khai hợp lý nội dung đoạn văn. 2 (6 b. Yêu cầu về kiến thức: 5.0 điểm) Yêu cầu cụ thể: + Về nội dung: Học sinh có thể cảm nhận theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo một số gợi ý cơ bản sau: - Mở đoạn: Dẫn dắt và trích dẫn đoạn thơ cảm nhận. 0,5 -Thân đoạn: Cảm nhận cái hay, cái đẹp về nội dung và nghệ
3. thuật của đoạn thơ. + Hình ảnh gió bấc, mèo con, đêm, mùa đông được nhân hóa có 1,0 những trạng thái cử chỉ, biểu hiện giống như con người. Cách viết này làm cho đoạn thơ trở nên sống động, gợi hình tượng, gợi cảm xúc khiến người đọc có cảm nhận như không chỉ nói về thiên nhiên mà còn nói về con người. + Từ đó liên tưởng tới một hình tượng khác: cuộc đời mẹ và 0,5 bé.(ẩn dụ) + Mùa đông, gió bấc thật khủng khiếp với vạn vật. Khế không có 1,5 mẹ chở che phải rụng, mèo con không mẹ ôm ấp phải nhờ bếp tro. Còn Bé có mẹ, bé nũng nịu dụi đầu vào vai mẹ, mẹ ôm ấp, vỗ về chở che, ủ ấm cho bé, mùa đông khủng khiếp chỉ còn bé tí ti không có gì đáng sợ. + Gió bấc, mùa đông: ẩn dụ về cuộc đời - những khó khăn gian 1,0 truân, vất vả. Mẹ luôn là người chịu đựng tất cả, mẹ luôn là tấm lá chắn che chở cho con. - Kết đoạn: 0,5 + Đoạn thơ ca ngợi tình yêu thương ấm áp, lớn lao của mẹ đối với mỗi cuộc đời con người. + Liên hệ bản thân. * Yêu cầu chung: 1,0 - Bài làm đảm bảo bố cục của bài văn tự sự có đầy đủ ba phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. - Biết kể chuyện sáng tạo, cách diễn đạt độc đáo, có suy nghĩ riêng, mới mẻ, phù hợp. Lời kể tự nhiên, hấp dẫn, lôi cuốn. - Lựa chọn ngôi kể phù hợp, kết hợp yếu tố miêu tả, biểu cảm một cách hợp lí. - Không mắc lỗi về chính tả, dùng từ, đặt câu. - Kể đúng nhân vật, sự việc. Yêu cầu cụ thể: 3(10 a.Xác định được trọng tâm: một câu chuyện ý nghĩa về tình bạn điểm) b.Triển khai câu chuyện hợp lý, biết kết hợp kể tả và bộc lộ cảm xúc. Biết đúc kết bài học sâu sắc qua câu chuyện. Sau đây là một số gợi ý: - Diễn biến tiếp của câu chuyện: Hành động, cử chỉ, lời nói, 6.0 tâm trạng của các nhân vật (có lời thoại tranh luận hợp lý, phù hợp với đặc trưng hồn nhiên, ngây thơ, trong sáng của lứa tuổi). VD các màu sắc tranh luận: + Màu vàng tượng trưng cho niềm vui, hạnh phúc, cho trái cây trĩu quả, cho mùa thu
4. + Màu đỏ tượng trưng cho sức mạnh, sự cố gắng, gắn với hoa phượng vĩ của tuổi học trò + Màu hồng làm đẹp cho cuộc đời, cho ước mơ, hi vọng, + Màu trắng tượng trung cho hòa bình, cho tuổi trẻ, sự tinh khôi của tuổi học trò, + Màu đen là màn đêm đem giấc ngủ ngon lành cho con người + Màu xám tượng trưng cho sự an toàn, cho thông minh, trí tuệ - Sự thức tỉnh và nhận ra vai trò ý nghĩađiều quan trong 1,5 trong tình bạn của các nhân vật đúng với yêu cầu của đề Màu sắc của tình bạn. - Kết thúc và ý nghĩa câu chuyện. 0,5 c.Sáng tạo : Có suy nghĩ mới mẻ, bất ngờ, sáng tạo, lời kể hấp dẫn, phù hợp với yêu cầu của đề. 1,0 Tổng điểm 20.0 Lưu ý khi chấm bài: 1. Do đặc trưng của môn Ngữ văn, bài làm của học sinh cần được đánh giá tổng quát, tránh đếm ý cho điểm. Việc chi tiết hóa điểm số các ý (nếu có) phải đảm bảo không sai lệch với tổng điểm của mỗi phần và được thống nhất trong Hội đồng chấm. 2. Chỉ cho điểm tối đa theo thang điểm với những bài viết đáp ứng đầy đủ những yêu cầu đã nêu ở mỗi câu, diễn đạt lưu loát, có cảm xúc. 3. Khuyến khích những bài viết sáng tạo, nội dung bài viết có thể không trùng với yêu cầu trong đáp án nhưng thuyết phục, văn phong sáng rõ. . Hết